Máy bơm bánh răng (Gear Pump) là một loại máy bơm dịch chuyển tích cực. Nó di chuyển chất lỏng bằng cách liên tục bao quanh một thể tích cố định bằng cách sử dụng các bánh răng hoặc bánh răng lồng vào nhau, chuyển nó một cách cơ học bằng cách sử dụng động tác bơm tuần hoàn. Nó cung cấp một dòng chảy không có xung nhịp nhàng tỷ lệ thuận với tốc độ quay của các bánh răng của nó.

Hình ảnh: Bơm bánh răng tại Hai Nam Pumps

Bài viết có thể bạn quan tâm:

• Top thương hiệu bơm bánh răng tại Việt Nam: https://pumpparts.vn/bom-banh-rang/
• Bơm bánh răng khớp trong: https://pumpparts.vn/bom-banh-rang-khop-trong/
• Bơm bánh răng khớp ngoài: https://pumpparts.vn/bom-banh-rang-khop-ngoai/
• Máy bơm màng khí nén là gì? https://pumpparts.vn/bom-mang-khi-nen/
• Phụ tùng máy bơm màng khí nén: https://pumpparts.vn/phu-tung-bom-mang-khi-nen/

Vậy cụ thể bơm bánh răng có đặc điểm gì? Cấu tạo, nguyên lý, ưu nhược điểm và ứng dụng của chúng ra sao?

Bài viết này, Pumpparts.vn sẽ làm sáng tỏ các vấn đề này giúp các bạn. Đồng thời chia sẻ với các bạn về 2 dòng phổ biến của bơm bánh răng dùng trong công nghiệp.

Cấu tạo máy bơm bánh răng bao gồm:

• Bánh răng chủ động (Drive Gear)
• Bánh răng bị động (Slove Gear)
• Vỏ bơm (Casing)
• Trục bơm (Shaft)
• Đường cấp dầu (Discharge Nozzle)
• Đường thoát dầu (Discharge Nozzle)
• Phớt (Pump Seal)

Nguyên lý hoạt động của máy bơm bánh răng

Máy bơm bánh răng sử dụng các hoạt động của bánh răng hoặc bánh răng quay để truyền chất lỏng.

Phần tử quay tạo ra một chất lỏng làm kín với vỏ máy bơm và tạo ra lực hút ở đầu vào máy bơm. Chất lỏng, được hút vào máy bơm, được bao bọc trong các khoang của các bánh răng quay của nó và được chuyển đến bộ phận xả. Có hai thiết kế cơ bản của bơm bánh răng: bên ngoài và bên trong

Nguyên lý hoạt động bơm bánh răng khớp trong	Nguyên lý hoạt động bơm bánh răng khớp ngoài

Đặc điểm của máy bơm bánh răng

Bơm bánh răng có một số đặc điểm nổi bật mà chúng ta dễ dàng nhận thấy như là:

• Kết cấu đơn giản, dễ chế tạo.
• Khả năng làm việc với độ chính xác cao, kích thước nhỏ gọn.
• Số vòng quay và công suất trên một đơn vị trọng lượng lớn.
• Có khả năng chịu quá tải trong một thời gian ngắn.
• Các ưu điểm này cần thiết đối với một bơm dùng trong hệ thống truyền động thủy lực. 
• Nó được sử dụng trong những hệ thống thủy lực có áp suất trung bình. Trong những hệ thống thủy lực có áp suất cao, bơm bánh răng thường được dùng làm bơm sơ cấp. 
• Ngoài ra bơm bánh răng còn được vận chuyển hoá chất như: Natri silicat, soda ăn da, nhựa, men, chất kết dính, các axit béo, các loại sơn, bột, nước trái cây, si rô, rượu, kerosene…

Ưu và nhược điểm của bơm bánh răng.

Ưu điểm của bơm bánh răng:

• Dễ vận hành và bảo trì – một số có thể hoạt động theo hai hướng
• Lý tưởng cho bơm chất lỏng có độ nhớt cao
• Xây dựng nhỏ gọn và đơn giản
• Dòng chảy ổn định, được kiểm soát, vững chắc
• Tự mồi(máy bơm)

Nhược điểm của bơm bánh răng:

• Có thể hao mòn, tổn hại đáng kể theo thời gian, giảm hiệu suất đầu ra
• Không thể chạy khô
• Không thể xử lý đúng chất rắn lơ lửng hoặc chất mài mòn
• Vị trí cắt cao trên chất lỏng

Mỗi dòng bơm đều có một đặc thù về hình dáng và tính năng. Do đó, chúng sẽ phù hợp với một vài ứng dụng nhất định. Với dòng bơm bánh răng cũng vậy. Chúng cũng tồn tại những ưu nhược điểm riêng vốn có của chúng.

Các loại máy bơm bánh răng

Với dòng bơm bánh răng, chúng sẽ được chia làm 2 loại riêng biệt theo đặc điểm cấu tạo của chúng. Chúng ta có:

Bảng so sánh bơm bánh răng bên trong và bên ngoài
Bơm bánh răng bên trong	Bơm bánh răng bên ngoài
2 Bộ phận làm việc – Rotor & trục, và bánh răng chạy không tải	2 bánh răng lồng vào nhau, gắn trên các trục riêng biệt
2 ống lót đỡ trục. Một ổ trục trong chất lỏng	Điển hình là 4 ống lót được ngâm trong chất lỏng
Thiết kế áp suất trung bình lên đến 15 bar	Thiết kế áp suất cao lên đến 30bar
Thiết kế dòng chảy cao (lên đến 200 m³h)	Thiết kế dòng chảy cao (lên đến 300 m³h)
Khoảng hở cuối có thể điều chỉnh.	Các khoảng trống kết thúc cố định nghĩa là trượt là không thể tránh khỏi
Xử lý chất rắn nhỏ	Không thể xử lý chất rắn
Thiết kế bánh răng

Nguyên lý làm việc bơm bánh răng khớp trong & khớp ngoài
Nguyên lý hoạt động bơm bánh răng bên trong Có ba giai đoạn trong chu trình làm việc của bơm bánh răng bên trong: làm đầy, chuyển và cung cấp Khi các bánh răng thoát ra khỏi lưới ở phía đầu vào của máy bơm, chúng tạo ra một thể tích mở rộng. Chất lỏng chảy vào các khoang và bị giữ lại bởi các răng bánh răng khi các bánh răng tiếp tục quay so với vỏ máy bơm và vách ngăn. Chất lỏng bị mắc kẹt được di chuyển từ đầu vào, đến ống xả, xung quanh vỏ. Khi các răng của bánh răng ăn khớp với nhau ở phía xả của máy bơm, thể tích sẽ giảm và chất lỏng bị ép ra ngoài dưới áp suất.	Nguyên lý hoạt động bơm bánh răng bên ngoài Có ba giai đoạn trong chu trình làm việc của bơm bánh răng bên trong: làm đầy, chuyển và cung cấp Khi các bánh răng thoát ra khỏi lưới ở phía đầu vào của máy bơm, chúng tạo ra một thể tích mở rộng. Chất lỏng chảy vào các khoang và bị giữ lại bởi các răng bánh răng khi các bánh răng tiếp tục quay so với vỏ máy bơm. Chất lỏng bị mắc kẹt được di chuyển từ đầu vào, đến ống xả, xung quanh vỏ. Khi các răng của bánh răng ăn khớp với nhau ở phía xả của máy bơm, thể tích sẽ giảm và chất lỏng bị ép ra ngoài dưới áp suất.

Ưu điểm
Ưu điểm bơm bánh răng khớp trong	Ưu điểm bơm bánh răng khớp ngoài
– Kích thước nhỏ gọn, tiện lợi, thuận tiện cho việc di chuyển	– Thiết kế mở, dễ dàng tháo lắp, vệ sinh ⇒ Thuận tiện cho việc bảo dưỡng
– Hiệu năng hoạt động mạnh mẽ có thể xử lý nhiều chất lỏng dạng đặc (Rỉ mật, Socola, Cao su…)	– Cho khả năng xử lý mượt mà các loại chất lỏng dạng đặc, dạng nhớt
– Dễ dàng điều chỉnh lưu lượng bơm, hồi chất bơm lại buồng chứa giúp bảo vệ máy	– Khả năng hiệu chỉnh lưu lượng bơm, hồi chất bơm lại buồng chứa giúp bảo vệ máy
Nhược điểm
Nhược điểm bơm bánh răng khớp trong	Nhược điểm bơm bánh răng khớp ngoài
– Thiết kế kín, khó tháo lắp ⇒ Gây bất tiện cho việc bảo trì, bảo dưỡng	– Kích thước lớn, khó vận chuyển hơn bơm bánh răng khớp trong
– Khó theo dõi hoạt động của máy	– Khi hoạt động có phát ra tiếng ồn lớn
– Đặc biệt, các dấu tích hư hỏng “ban đầu” khó phát hiện	– Không bơm được môi chất siêu nhớt

Lưu ý: Khi lựa chọn nên xác định thật chính xác về chất lỏng cần xử lý để lựa chọn ra một phân loại bơm bánh răng công nghiệp phù hợp nhất!

Bảng sau liệt kê một số ứng dụng điển hình của bơm bánh răng bên ngoài và bên trong:

Loại bơm bánh răng	Bên ngoài	Bên trong
Các loại dầu nhiên liệu và dầu bôi trơn khác nhau	√	√
Phụ gia hóa học và đo lường polyme	√
Trộn và trộn hóa chất	√
Các ứng dụng thủy lực công nghiệp, nông nghiệp và di động	√
Axit và xút (cấu tạo bằng thép không gỉ hoặc composite)	√
Nhựa và polyme		√
Cồn và dung môi	√	√
Nhựa đường, bitum và nhựa đường		√
Bọt polyurethane (Isocyanate và polyol)		√
Sản phẩm thực phẩm: xi-rô ngô, bơ đậu phộng, bơ ca cao, sô cô la, đường, chất độn, mỡ thực vật, dầu thực vật, thức ăn chăn nuôi		√
Sơn, mực và bột màu		√
Xà phòng và chất hoạt động bề mặt		√
Glycol		√

Các tính năng chính và lợi ích của một máy bơm bánh răng là gì?

Bơm bánh răng nhỏ gọn và đơn giản với một số bộ phận chuyển động hạn chế. Chúng không thể phù hợp với áp suất tạo ra bởi máy bơm pittông hoặc tốc độ dòng chảy của máy bơm ly tâm nhưng cung cấp áp suất và thông lượng cao hơn so với máy bơm cánh gạt hoặc máy bơm thùy. Bơm bánh răng đặc biệt thích hợp để bơm dầu và các chất lỏng có độ nhớt cao khác.

Điều này đặc biệt hữu ích để cung cấp điện ở những nơi có thiết bị điện cồng kềnh, tốn kém hoặc không thuận tiện. Ví dụ, máy kéo dựa vào máy bơm bánh răng bên ngoài được dẫn động bằng động cơ để cung cấp năng lượng cho các dịch vụ của chúng.

Ứng dụng bơm bánh răng

Với những lợi thế riêng của mình, bơm bánh răng thuỷ lực được ứng dụng trong nhiều dự án, hệ thống ở đa ngành công nghiệp. Tiêu biểu như:

Trong công nghiệp

Bơm bánh răng dùng để chuyển giao các tầng lớp khác nhau của dầu như: Mỡ, sáp, dầu bôi trơn, dầu nhiên liệu, dầu Diesel…

Khi cần một thiết bị có thể vận chuyển các chất độc hại thì lựa chọn bơm bánh răng là phù hợp nhất vì giá thành rẻ, hiệu suất ổn định kể cả khi bơm với: axit, soda, nhựa, men, chất kết dính…

Ngoài ra, bơm còn dùng để bơm bôi trơn công cụ, máy móc, động cơ hoặc dùng để bơm phun nhiên liệu phục vụ cho các nhà máy công nghiệp: Xi măng, cơ khí chế tạo, luyện kim, sản xuất hóa chất, phân bón, sản xuất hóa mỹ phẩm, giấy, chế biến gỗ, sản xuất ô tô- xe cơ giới.

Trong công nghiệp thực phẩm

Bơm bánh răng mini hay bơm nhông thường được dùng để bơm: dầu ăn, mỡ, sốt, nước tương, rượu, siro, nước ép trái cây… phục vụ chế biến sản xuất bánh kẹo, sữa, nước giải khát.

Trong lĩnh vực đời sống

Bơm nhông còn được dùng nhiều trong các bộ nguồn thủy lực, máy ép, máy kéo, máy nghiền phục vụ cho các tàu thuyền đánh cá, máy ép dầu lạc, máy ép phế liệu…

Ứng dụng của bơm bánh răng rất đa dạng trong các hệ thống, dây chuyền vận hành bằng chất lỏng thủy lực hay hóa chất.

Để có thể lựa chọn một loại bơm bánh răng thủy lực phù hợp thì khách hàng không thể bỏ qua những thông số liên quan như:

+ Tốc độ làm việc, vòng quay: Tốc độ này phải phù hợp với đặc điểm vận hành của động cơ lai bơm

+ Áp suất tối đa, áp suất tối thiểu, áp suất làm việc: Áp suất phù hợp với áp suất của hệ thống. Nếu không đủ áp hoặc áp quá cao sẽ ảnh hưởng đến các thiết bị khác.

+ Lưu lượng bơm: Lưu lượng bao bao nhiêu lít trên một phút rất quan trọng. Nó phải phù hợp với tốc độ của cơ cấu chấp hành có trong hệ thống: xi lanh dầu, motor dầu

+ Chất liệu bơm: Tùy vào môi trường làm việc có nhiệt độ, áp suất, độ ẩm và tính ăn mòn như thế nào mà lựa chọn chất liệu bơm: thép, hợp kim, nhôm để giảm thiểu ăn mòn, oxi hóa.

+ Loại bơm bánh răng và hãng sản xuất: Chọn bơm dầu bánh răng ăn khớp ngoài hay khớp trong và các hãng sản xuất uy tín, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Lựa chọn bơm bánh răng ở đâu chất lượng?

Đối với các dòng sản phẩm bơm bánh răng công nghiệp, Hai Nam Pumps tự tin về năng lực cũng như kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực giải pháp bơm công nghiệp, là nhà phân phối thiết bị bơm lớn nhất Việt Nam.

Đồng thời, chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ các dịch vụ bảo hành các sản phẩm bơm công nghiệp với đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm.

Cam kết hỗ trợ khách hàng trong thời gian 24h kể từ khi nhận được thông tin phản hồi.

Quý khách hàng cần tư vấn thêm thông tin về sản phẩm vui lòng liên hệ Hai Nam Pumps qua: